آیا می‌دانستید که به طور کلی سه نوع اصلی انواع شکلات وجود دارد؟ شکلات سفید، شکلات شیری، و شکلات تلخ هر کدام ویژگی‌های منحصر به فردی دارند که باعث محبوبیت آنها در سراسر جهان شده است...
آیا می‌دانستید که به طور کلی سه نوع اصلی انواع شکلات وجود دارد؟ شکلات سفید، شکلات شیری، و شکلات تلخ هر کدام ویژگی‌های منحصر به فردی دارند که باعث محبوبیت آنها در سراسر جهان شده است.
شکلات شیری محبوب‌ترین و فراوان‌ترین نوع شکلات است، اما شکلات تلخ با رنگ قهوه‌ای تیره و عطر بی‌نظیر خود، دومین شکلات محبوب در دنیاست. در واقع، حدود یک‌سوم از کل خریداران شکلات در دنیا طرفدار شکلات تلخ هستند. این در حالی است که صنعت شکلات تا سال 2024 به درآمدی بیش از 140 میلیارد دلار در سال خواهد رسید.
در این راهنمای کامل وبسایت شوکولوگو بزرگترین تولیدکننده شکلات سفارشی در ایران، ما به بررسی ویژگی‌های هر یک از انواع شکلات می‌پردازیم. شکلات تلخ سرشار از آنتی‌اکسیدان و فلاوانول است که می‌تواند تأثیر مثبتی بر کاهش کلسترول خون، سلامتی قلب و عروق داشته باشد. همچنین به شما خواهیم گفت چرا شکلات سفید رنگ قهوه‌ای تیره و متمایز شکلات‌های دیگر را ندارد و چه تفاوتی بین شکلات‌های مختلف از نظر ترکیبات وجود دارد.
از مایع شکلات به عنوان پایه همه شکلات‌ها گرفته تا انواع خاص مانند شکلات روبی، این مقاله راهنمای کاملی برای شناخت بهتر دنیای شیرین و گاهی تلخ شکلات‌ها خواهد بود.
در قلب تمام دنیای شیرین شکلات‌ها، یک ماده اصلی و پایه‌ای وجود دارد که به آن «مایع شکلات» یا «لیکور کاکائو» می‌گویند. این ماده همان بنیانی است که تمام انواع شکلات از آن شکل می‌گیرند.
مایع شکلات در واقع خمیری است که از آسیاب کردن دانه‌های کاکائو بوداده و پوست‌کنده شده به دست می‌آید. این دانه‌ها آنقدر کوبیده و آسیاب می‌شوند تا به صورت مایعی غلیظ درآیند. در این فرآیند، فشار و حرارت حاصل از آسیاب باعث می‌شود چربی‌های طبیعی موجود در دانه‌های کاکائو ذوب شوند و مایعی یکدست ایجاد کنند.
ترکیبات اصلی مایع شکلات:
این مایع شکلات، در واقع همان شکلات خام، تلخ و فرآوری نشده است. در صنعت شکلات‌سازی، مایع شکلات پایه‌ای است که با افزودن مواد دیگر مانند شکر، پودر شیر، و طعم‌دهنده‌ها، انواع شکلات‌های مختلف تولید می‌شوند.
کره کاکائو: این ماده چربی طبیعی استخراج شده از دانه‌های کاکائو است که نقشی حیاتی در بافت و طعم شکلات دارد. کره کاکائو یک چربی گیاهی منحصر به فرد است که ویژگی‌های خاصی دارد:
همین ویژگی خاص ذوب شدن کره کاکائو است که باعث می‌شود شکلات در دهان به طرز دلپذیری آب شود و حس مخملی و لطافت خاصی را ایجاد کند.
پودر کاکائو: پس از استخراج کره کاکائو از مایع شکلات، آنچه باقی می‌ماند به صورت پودر کاکائو فرآوری می‌شود. این پودر بر اساس میزان چربی باقی‌مانده در آن به سه دسته تقسیم می‌شود:
میزان چربی در پودر کاکائو بر عطر، طعم و کاربرد آن تأثیر می‌گذارد. معمولاً از کاکائوی پرچرب به عنوان طعم‌دهنده استفاده می‌شود.
درک صحیح از پایه شکلات به چند دلیل اهمیت دارد:
1. شناخت تفاوت شکلات‌های اصلی و غیراصلی: بر اساس تعریف استاندارد، تنها زمانی می‌توان محصولی را شکلات واقعی نامید که کره کاکائو چربی اصلی آن باشد. در بسیاری از شکلات‌های ارزان‌قیمت، کره کاکائو با روغن‌های گیاهی دیگر جایگزین می‌شود که به آنها شکلات کامپاند می‌گویند.
2. کاربردهای متنوع: مایع شکلات و مشتقات آن کاربردهای فراوانی در تهیه انواع شیرینی‌ها، دسرها و تنقلات دارند. از غوطه‌ور کردن میوه‌ها تا روکش کیک‌ها و کلوچه‌ها، این ماده یکی از پرکاربردترین مواد در شیرینی‌پزی است.
3. تأثیر بر کیفیت نهایی: نسبت کره کاکائو به پودر کاکائو در مایع شکلات تأثیر مستقیمی بر کیفیت، طعم و بافت شکلات نهایی دارد. شکلات‌های با درصد بالاتر کره کاکائو، معمولاً کیفیت بهتری دارند.
4. ارزش تغذیه‌ای: شناخت پایه شکلات به ما کمک می‌کند تا ارزش تغذیه‌ای انواع مختلف شکلات را بهتر درک کنیم. پودر کاکائو سرشار از آنتی‌اکسیدان است و حاوی موادی مانند تئوبرومین، کافئین، پروتئین و کربوهیدرات است.
از دیدگاه علمی، شکلات یک سیستم کلوئیدی است که در آن کره کاکائو فاز مایع و پودر کاکائو و شکر فاز پراکنده را تشکیل می‌دهند. این ساختار فیزیکی-شیمیایی خاص است که به شکلات ویژگی‌های منحصر به فردش را می‌بخشد.
برخلاف انواع دیگر شکلات، شکلات سفید با رنگ روشن و طعم شیرین و خامه‌ای خود، دنیای متفاوتی را به طرفداران شیرینی ارائه می‌دهد. جالب است بدانید که از نظر فنی، شکلات سفید اصلاً شکلات محسوب نمی‌شود! این فرآورده شیرین در دهه 1930 میلادی تولید شد و از آن زمان جایگاه ویژه‌ای در دنیای شیرینی‌ها پیدا کرده است.
شکلات سفید از ترکیب چند ماده ساده اما خاص تشکیل شده است. اصلی‌ترین ماده در ساختار آن، کره کاکائو است که از دانه‌های کاکائو استخراج می‌شود. در واقع، تفاوت اصلی شکلات سفید با سایر انواع شکلات در این است که فاقد ذرات غیرچربی دانه‌های کاکائو می‌باشد. به همین دلیل، آنتی‌اکسیدان‌های موجود در دانه کاکائو و کافئین را ندارد.
ترکیبات اصلی شکلات سفید عبارتند از:
شکلات سفید معمولاً شیر و شکر بسیار بیشتری نسبت به شکلات معمولی دارد که باعث می‌شود کالری آن به میزان قابل توجهی بالاتر باشد. طبق استانداردهای سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، برای اینکه محصولی بتواند "شکلات سفید" نامیده شود، باید حداقل 20 درصد کره کاکائو، حداقل 14 درصد جامدات کل شیر، حداقل 3.5 درصد چربی شیر و حداکثر 55 درصد شیرین‌کننده داشته باشد.
دلیل اصلی سفید بودن این نوع شکلات کاملاً علمی است. شکلات سفید حاوی کره کاکائو است که خود ماده‌ای بی‌رنگ می‌باشد. از طرفی، رنگ قهوه‌ای متداول در سایر شکلات‌ها به دلیل وجود مواد جامد کاکائو است که طی فرآیند برشته کردن دانه‌های کاکائو ایجاد می‌شود.
از آنجایی که در شکلات سفید مواد جامد کاکائو وجود ندارد، این رنگ قهوه‌ای نیز ایجاد نمی‌شود. رنگ شکلات سفید معمولاً بین سفید تا کرم روشن متغیر است و تصور می‌شود هرچه میزان کره کاکائو بیشتر باشد، رنگ آن تیره‌تر خواهد بود.
در نتیجه، عدم وجود پودر کاکائو باعث می‌شود که شکلات سفید از طعم تلخ، تانیک و توت‌مانند که در شکلات‌های دیگر وجود دارد، بی‌بهره باشد. همچنین ترکیبات طعم‌دهنده مشخصی که در شکلات‌های معمولی یافت می‌شوند مانند فنیل استیک اسید، فورفوریل الکل و صدها ترکیب دیگر، در شکلات سفید وجود ندارند.
شکلات سفید به دلیل طعم شیرین و خامه‌ای منحصر به فردش، در تهیه انواع دسرها محبوبیت زیادی دارد. یکی از معروف‌ترین دسرهایی که با شکلات سفید تهیه می‌شود، موس شکلات سفید است که به عنوان یکی از شیرین‌ترین دسرهای موجود شناخته می‌شود. این دسر معمولاً با میوه‌های تازه، شکلات ریز، کره شکلاتی یا پودر کاکائو تزیین می‌شود.
کارشناسان توصیه می‌کنند دسرهای حاوی شکلات سفید سرد سرو شوند، زیرا این کار شیرینی و چربی شدید آن را کاهش می‌دهد. شکلات سفید در تهیه دسرهای متنوعی کاربرد دارد، از جمله:
علاوه بر دسرها، شکلات سفید در نوشیدنی‌های گرم مانند هات چاکلت سفید نیز کاربرد دارد. این نوشیدنی با ترکیب شکلات سفید ذوب شده و شیر داغ تهیه می‌شود و طعمی دلپذیر و ملایم دارد. همچنین در میلک‌شیک‌ها، قهوه و اسموتی‌ها نیز از شکلات سفید استفاده می‌شود.
نکته مهم در استفاده از شکلات سفید در محصولات پخته شده مانند مافین این است که باید از آن در تکه‌های بزرگ استفاده شود تا خواص طعم‌دهندگی آن حفظ شود. همچنین، برای داشتن بهترین طعم، همیشه توصیه می‌شود از شکلات سفید با کیفیت خوب استفاده کنید.
شکلات شیری در اواخر قرن نوزدهم (دهه 1800) در سوئیس توسط دانیل پیتر اختراع شد که روش‌های جدیدی را برای ساختن شکلات آزمایش می‌کرد. موفقیت این نوع شکلات زمانی رقم خورد که پیتر راهی برای افزودن شیر به شکلات کشف کرد که باعث ایجاد بافتی نرم‌تر، خامه‌ای‌تر و طعمی شیرین‌تر شد. از آن زمان تاکنون، شکلات شیری به محبوب‌ترین و فراوان‌ترین نوع شکلات در جهان تبدیل شده است.
شکلات شیری از ترکیب پودر و کره کاکائو، شیر خشک، لسیتین، شکر و وانیل تشکیل می‌شود. این نوع شکلات معمولاً حاوی 10 تا 50 درصد کاکائوی جامد است. در واقع، ترکیبات شکلات شیری شامل یک قسمت لیکور کاکائو، دو قسمت شیر خشک کامل و چهار و نیم قسمت شکر است.
با شکستن یک تکه شکلات شیری، عطر کارامل، وانیل، شکلات و شیر آن در فضا پخش می‌شود. این شکلات به دلیل مقدار متوسط پودر کاکائو و مایع کاکائوی به کار رفته در آن، رنگ قهوه‌ای ملایم دارد و در عین شیرین بودن، طعم قوی شکلات را نیز دارا است.
شکلات‌های شیری مرغوب درخشش قابل توجهی دارند، ولی به شکنندگی شکلات‌های تلخ نیستند و بافتی نرم‌تر دارند. هرچه میزان پودر کاکائو در آن بیشتر باشد، خوشمزه‌تر خواهد بود.
تفاوت اصلی شکلات شیری و تلخ در میزان کاکائو، شکر و وجود شیر است. شکلات شیری طعمی ملایم‌تر و شیرین‌تر از شکلات تلخ دارد. همچنین، یکی از بزرگترین تمایزهای این دو، وجود شیر در یکی و عدم وجود آن در دیگری است. برای اینکه محصولی برچسب «شکلات شیری» داشته باشد، باید حداقل 12 درصد مواد جامد شیر داشته باشد.
از نظر تغذیه‌ای، شکلات شیری باعث افزایش کالری، چاقی و قند خون و کلسترول می‌شود، در حالی که شکلات تلخ برعکس باعث کاهش قند خون، لاغری و دارای کالری بسیار کمتری است. هر 100 گرم شکلات شیری حاوی 535 کیلوکالری انرژی، 30 گرم چربی کل و 59 گرم کربوهیدرات است.
شکلات شیری با بافت‌های لطیف و طعم‌های دلپذیر، گزینه ایده‌آلی برای افرادی است که عاشق شیرینی هستند. کسانی که از طعم خوراکی‌های شیرین لذت می‌برند، عاشق شکلات‌های شیری که به آنها هدیه می‌دهید، می‌شوند.
علاوه بر این، شکلات از دیرباز به عنوان نمادی از عشق و شیرینی شناخته می‌شود. مواد موجود در شکلات مانند فنیل‌اِتیل‌آمین احساس خوشایند و خوشحالی ایجاد می‌کند و به همین دلیل به احساسات عاشقانه ارتباط داده می‌شود. به علاوه، شکلات شیری به دلیل ترکیب دلپذیر کاکائو و شیر، طعمی آشنا و دلپذیر دارد که آن را به یک هدیه محبوب تبدیل می‌کند.
هدیه دادن شکلات در مناسبت‌های مختلف به عنوان علامتی از دلباختگی و اراده به ایجاد خاطرات شیرین با عزیزان شناخته می‌شود. این تجربه مشترک می‌تواند ارتباطات را تقویت کرده و لحظات خوب و خاطره‌انگیزی را ایجاد کند.
شکلات تلخ با طعم غنی و عمیق خود، در سال‌های اخیر به عنوان انتخابی سالم‌تر در میان دوستداران شکلات محبوبیت یافته است. این نوع شکلات که گاهی با نام شکلات سیاه نیز شناخته می‌شود، ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد که آن را از سایر انواع متمایز می‌کند.
شکلات تلخ از دانه‌های درخت کاکائو، کره کاکائو و مقدار کمتری شکر در مقایسه با شکلات شیری تشکیل شده است. این شکلات سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند فلاونوئیدها و کاتچین‌ها است که به محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند.
تحقیقات نشان داده‌اند مصرف منظم شکلات تلخ می‌تواند به کاهش خطر بیماری‌های قلبی، کاهش فشار خون و بهبود عملکرد مغز کمک کند. همچنین، فلاونول‌های موجود در شکلات تلخ با تقویت تولید نیتریک اکسید در بدن، باعث گشاد شدن عروق خونی می‌شوند.
شکلات تلخ-شیرین (Semi-sweet) نوعی از شکلات تلخ است که شکر بیشتری دارد. در حالی که شکلات تلخ خالص می‌تواند حاوی 70 تا 99 درصد کاکائو باشد، شکلات تلخ-شیرین معمولاً بین 35 تا 60 درصد کاکائو و تا 50 درصد شکر دارد. این نوع شکلات برای افرادی که به دنبال طعمی متعادل‌تر هستند، گزینه مناسبی است.
درصد کاکائو تأثیر مستقیمی بر طعم و خواص شکلات دارد. هرچه میزان کاکائو بیشتر باشد، شکلات تلخ‌تر و مقدار شکر آن کمتر خواهد بود. شکلات‌های با 70٪ کاکائو یا بیشتر، طعمی قوی‌تر و تلخ‌تر دارند و برای سلامتی مفیدترند، در حالی که انواع با 50-60٪ کاکائو، شیرین‌تر و ملایم‌تر هستند.
شکلات تلخ با درصد کاکائوی بالا گزینه مناسبی برای افراد دارای رژیم‌های غذایی خاص است. این شکلات شاخص گلایسمی پایینی دارد و از جذب قند در روده جلوگیری می‌کند. برای افرادی که به دنبال کاهش وزن هستند، شکلات تلخ می‌تواند هوس‌های غذایی را کاهش دهد و احساس سیری را افزایش دهد. توصیه می‌شود شکلاتی با حداقل 70 درصد کاکائو انتخاب کنید تا از فواید سلامتی آن بهره‌مند شوید.
نوآوری در دنیای شکلات با معرفی چهارمین عضو این خانواده شیرین در سال 2017 به اوج خود رسید. در کنار انواع کلاسیک شکلات، گونه‌های خاصی وجود دارند که با ویژگی‌های منحصربه‌فرد، تجربه‌ای متفاوت به علاقه‌مندان ارائه می‌دهند.
شکلات روبی یا شکلات صورتی، چهارمین نوع شکلات پس از شکلات تلخ، شیری و سفید است که توسط شرکت باری کالبو معرفی شد. رنگ صورتی این شکلات کاملاً طبیعی بوده و از دانه‌های کاکائوی خاص برداشت شده از کشورهای برزیل، اکوادور و ساحل عاج به دست می‌آید. بر خلاف تصور عمومی، هیچ رنگ افزودنی یا میوه‌ای در تولید آن استفاده نمی‌شود.
این شکلات طعمی شبیه به توت‌فرنگی و تمشک با نت‌های ترش و شیرین دارد. فرآیند تولید شکلات روبی به صورت راز تجاری محافظت شده باقی مانده و شرکت کالبو اطلاعات دقیقی درباره آن منتشر نکرده است.
شکلات پوششی یا کوورچر، نوعی شکلات حرفه‌ای با حداقل 31 درصد کره کاکائو و 35 درصد کاکائوی جامد است که به‌راحتی ذوب می‌شود. این شکلات برای مصرف عمومی نیست و بیشتر در قنادی‌ها استفاده می‌شود.
از سوی دیگر، شکلات کامپاند یا مرکب، به‌جای کره کاکائو از روغن‌های ارزان‌قیمت مانند روغن نارگیل یا پالم استفاده می‌کند. این نوع شکلات طعم چرب‌تر، کیفیت پایین‌تر و ارزش غذایی کمتری دارد.
شکلات جایندویا، نوعی شکلات اروپایی است که از خمیر مغزهای روغنی (معمولاً فندق یا بادام) ساخته می‌شود. این شکلات در دو نوع تیره و شیری تولید می‌شود و بافت نرمی دارد.
همچنین، شکلات‌های بدون قند با استفاده از شیرین‌کننده‌های طبیعی مانند استویا ساخته می‌شوند. استویا منشأ گیاهی داشته و قند بسیار ناچیزی دارد، بنابراین برای افراد رژیمی و مبتلایان به دیابت مناسب است. این شکلات‌ها معمولاً حاوی اینولین هستند که می‌تواند بخشی از فیبر مورد نیاز بدن را تأمین کند.
به طور کلی، دنیای شکلات بسیار متنوع‌تر از آن چیزی است که در نگاه اول به نظر می‌رسد. از مایع شکلات به عنوان پایه تمام انواع شکلات گرفته تا شکلات سفید با طعم خامه‌ای، شکلات شیری محبوب و پرطرفدار، شکلات تلخ با خواص سلامتی فراوان و حتی شکلات روبی با رنگ صورتی منحصر به فرد، هر کدام ویژگی‌های خاصی دارند که آنها را برای ذائقه‌های مختلف مناسب می‌سازد. در حقیقت، تفاوت اصلی میان انواع شکلات در میزان کاکائو، شکر و وجود یا عدم وجود شیر در آنهاست.
شکلات تلخ با درصد بالای کاکائو، سرشار از آنتی‌اکسیدان و فلاوانول است و می‌تواند انتخابی سالم‌تر برای علاقه‌مندان به شکلات باشد. بنابراین، اگر به دنبال بهره‌مندی از خواص سلامتی شکلات هستید، انواع با حداقل 70 درصد کاکائو را انتخاب کنید. از سوی دیگر، شکلات شیری با طعم ملایم و شیرین خود، همچنان محبوب‌ترین انتخاب اکثر مردم جهان است و برای هدیه دادن گزینه‌ای عالی محسوب می‌شود.
برای خرید انواع شکلات سفارشی برای برند خود و چاپ لوگو روی شکلات همچنین خرید شکلات بار میتوانید از صفحه محصولات شوکولوگو اقدام نمایید. علاوه بر این، با درک تفاوت‌های میان شکلات‌های اصیل و انواع کامپاند، میتوانید انتخاب آگاهانه‌تری داشته باشید و از کیفیت بهتری بهره‌مند شوید.
امیدواریم این راهنما به شما کمک کرده باشد تا دنیای شگفت‌انگیز شکلات را بهتر بشناسید و دفعه بعد که قصد خرید یا مصرف شکلات دارید، با آگاهی بیشتری انتخاب کنید. چه طرفدار طعم تلخ و عمیق شکلات‌های با درصد کاکائوی بالا باشید، چه عاشق طعم شیرین و خامه‌ای شکلات سفید، بدون شک در این دنیای رنگارنگ و شیرین، گزینه‌ای متناسب با سلیقه شما وجود دارد.
